به پیچ ساخته شده از جنس تیتانیوم گفته می شود که در استخوان فک کاشته و جایگزین دندان از دست رفته می شود؛ پس از جایگذاری ایمپلنت دندانی طی روندی که یکپارچگی استخوانی (osseointegration) نام دارد محکم به استخوان جوش می خورد سپس روکش یا دست دندان بر روی ایمپلنت دندانی متصل می شود.
- فیکسچر (ریشه)
- آباتمنت (تاج)
این روش حداکثر زیبایی و جویدن را به شما هدیه می کند و نیاز به تراش دندان های مجاور ندارد و درست مثل یک دندان که ریشه داردعمل می کند و به شما آرامش و راحتی را بر می گرداند.
ایمپلنت ها به جای دندانی که از بین رفته اند جایگزین می شوند . این دندان ها مثل دندان های دائمی شما زیبایی مطلوبی دارند و شما از اینکه دوباره چندین دندان خود را بدست آورده اید راضی خواهید بود و لبخند شما زیبا تر از گذشته خواهد شد .
• و در مواردی که کل دندانها را نداشته باشید و امکان استفاده از این روش درمانی موجود نباشد، می توان با قرار دادن ۴ یا ۵ ایمپلنت از آنها به عنوان پایه دست دندان استفاده کرد تا دیگر دست دندان شما در دهانتان جابه جا نشود و احساس راحتی بیشتری داشته باشید.
مزایای استفاده از ایمپلنت نسبت به دست دندان متحرک و یا پروتز ثابت
از هر زاویه ای که شما به این موضوع بنگرید، ایمپلنت بهترین انتخاب برای جایگزینی دندانهای از دست رفته شما است.
• زیبایی :ایمپلنت کاملا شبیه دندان خودتان خواهد بود وازآنجائیکه بااستخوان فک درگیرمی شود، مانع از تحلیل استخوان و لثه می شود که در سایه روشهای قبلی ( دست دندان و یا بریج) از عوارض این درمانها می باشد . به هر حال کسی متوجه نخواهد شد که شما یک دندان جایگزین دارید.
• حفظ ساختمان دندانهای مجاور : در این روش دندانهای مجاور تراشیده نمی شوند و دچار پوسیدگی های بعدی نخواهند شد.
• اعتماد به نفس : به طور یقین با استفاده از ایمپلنت احساس بهتری نسبت به خود، خنده و صحبت کردنتان دارید
• قابل اعتماد: درصد موفقیت ایمپلنت های دندانی بسیار بالا است ، و بهترین انتخاب برای جایگزینی دندان از دست رفته شما است. و بر خلاف ادعاهای خلاف واقع گذشته در این رابطه، درصد موفقیت درمان نسبت به سایر روشهای جایگزینی دندان، بسیار بالاتر است و از آنجا که بدنه ایمپلنت از تایتانیوم خالص ساخته می شود، واکنشی بصورت ردد پیوند وجود نخواهد داشت .
پروتزهای ثابت که به آن روکش دندانی هم میگوییم، علاوه بر تامین استحکام برای ساختار از دست رفته دندان، زیبایی یک دندان سالم را نیز تامین میکند زیرا میتواند دندانهای دچار شکستگیهای مادرزادی، دندانهایی که اندازههای کوچکتر یا نامتناسب با دندانهای دیگر دارند و نیز بدرنگیهای دندانها را هم اصلاح کند اما از دیدگاه درمانی، دندانهایی که دیواره آن شکسته، مقدار زیادی از ساختار آنها به دلیل پوسیدگی از بین رفته یا به دلیل عصبکشی یا نازک شدن جداره، احتمال شکستن آنها زیاد است با روکشهایی به شکل دندان ترمیم و بازسازی میشوند.
روکشها 2 نوعند
1- نوع متداول کروم – پرسلن این نوع دارای شاسی فلزی تیره بوده و روی فلز پرسلن یا چینی طراحی شده است.
2- زیرکونیوم – پرسلن که فلز زیرکونیوم همرنگ دندان بوده و روی آن پرسلن یا چینی قرار گرفته شفافیت رنگ بیشتری دارد و به علت طراحی با کامپیوتر بجای نوع بالا که با دست ساخته می شود فیتنس و انطباق بهتری دارد.
اولین اقدام پس از کاشت ایمپلنت، بهرهگیری از راهکارهایی برای کنترل عفونت و کاهش درد ناشی از جراحی است.
مراقبتهای هفته اول بعد از جراحی شامل مراقبتهای معمول زخم دهان، استفاده از دهانشویه بخصوص دهانشویههای ضدعفونیکننده (مانند کلر هگزیدین)، خودداری از جویدن غذا و مصرف غذاهای نرم، استفاده از داروهای ضددرد و آنتیبیوتیک، مصرف نکردن سیگار و مسواک زدن
مهمترین نکتهای که پس از کاشت ایمپلنت باید مورد توجه قرار بگیرد، تمیز کردن دندان متصل شده به ایمپلنت است که برای این منظور حتما باید علاوه بر مسواک از نخ دندان نیز استفاده شود.
عوارض اولیه پس از جراحی نصب ایمپلنت مانند سایر جراحیهاست که شامل درد، تورم و احساس سوزش در محل جراحی میشود، اما در صورت توجهنکردن ساختار فک و محل قرارگیری سینوسها از سوی دندانپزشک، ایمپلنت ممکن است وارد فضای سینوس شود که علاوه بر درد و تورم منجر به سینوزیت حاد نیز میشود.
ایمپلنت در فک پایین نیز در محل جراحی ممکن است به عصب این ناحیه صدمه بزند که علائم آن به صورت بیحسی لب پایین و چانه و حتی گاهی دردهای غیرعادی تظاهر پیدا میکند. در مواردی، اگر صدمه شدید باشد عارضه بیحسی غیر قابل بازگشت و نیازمند جراحیهای میکروسکوپیک برای پیوند عصب خواهد بود.
باید توجه داشت که پدیده درد پس از جراحی در افراد مختلف بسته به آستانه تحریک و تحمل هر شخص، متفاوت است. بر این اساس، نمیتوان در مورد میزان درد پس از هر جراحی از جمله جراحی کاشت دندان یک حکم کلی صادر کرد.
عوامل جسمی و همچنین روانی در بروز شدت درد بسیار موثر تلقی میشود و میزان نیازمندی به داروهای ضد درد و گاهی آرامبخش را در افراد گوناگون، متفاوت میسازد.
شدت درد و تورم بعد از عمل کاشت ایمپلنت به عوامل مختلفی از جمله نحوه جراحی از سوی جراحان، دستکاری نسوج نرم و سخت، برندگی و میزان استهلاک ابزار و دریلهای جراحی و… بستگی دارد. در بعضی موارد نیز بیماریهای سیستمیک و عادات خاص بیمار، موجب شکست در موفقیت کاشت دندان میشود.
مهمترین این عوامل شامل بیماری دیابت پیشرفته و غیر کنترل شده، کمبود قدرت دفاعی بدن، سرطانهای ناحیه دهان یا نواحی دیگر بدن که موجب تضعیف قدرت دفاعی شده باشد، شیمیدرمانی نزدیک به زمان جراحی ایمپلنت، پوکی شدید استخوان، اختلالات شدید ریوی، کلیوی و کبدی، اختلالات خونی و انعقادی، استفاده بیش از حد از دخانیات و سیگار، بیماریهایی نظیر پارکینسون شدید و نیز اختلالات روانی میشود.
برای چه کسانی نمیتوان ایمپلنت دندانی گذاشت؟ آیا پوکی استخوان و دیابت یا سن بالا می تواند مانعی برای انجام درمان ایمپلنت باشند؟
تقریبا تمام افرادیکه مانعی برای انجام یک جراحی ساده داخل دهانی ندارند میتوانند ایمپلنت دریافت کنند. موارد معدودی نظیر بیماری عفونی فعال، بیماری قلبی کنترل نشده، اختلالات انعقادی درمان نشده و… سبب محرومیت از ایمپلنت دندانی خواهند شد. بیشتربیماران راجع به تاثیر پوکی استخوان ودیابت بر موفقیت ایمپلنت چیزهاییی شنیده یا خواندهاند و در هنگام مراجعه نگرانی خود را در اینباره بیان میکنند. این موارد منع مطلقی برای ایمپلنت نیستند وایمپلنت گذاشتن، با صلاحدید درمانگر و رعایت نکاتت احتیاطی در بسیاری از بیماران ممکن است.
حتی بیمارانی که در گذشته تحت اشعه درمانی یا شیمی درمانی هم قرار گرفتهاند با ضوابط خاصی قادر به دریافت ایمپلنت خواهند بود. مهم این است که بیمار تمامی نکاتت مربوط به سابقه پزشکی خود را در اختیار درمانگر قرار دهد. ممکن است هرگز به ذهن بسیاری از بیماران نرسد که عادت دندانقروچه یا سیگار کشیدن ممکن است چه تاثیرر سوئی بر بقای ایمپلنتها داشته باشد و یا مصرف روزانه آسپرین چه اختلالاتی در روند کنترل خونریزی حین جراحی ایجاد خواهد کرد. در عوض این سوال را به کرات از بیماران میشنویم: ایا در سن من امکان انجام ایمپلنت هست؟
یا: این دندان من که ده سال پیش کشیده شده است هنوز قابل جایگزینی با ایمپلنت هست یا نه؟
یک فرد کاملا مسن اما از لحاظ عمومی سالم، به راحتی ایمپلنت دریافت خواهد کرد و دندانی که چند دهه پیش کشیده شده اما استخوان کافی یا امکان بازسازی استخوان راا داشته باشد، هیچ فرقی با دندانی که به تازگی کشیده شده نخواهد داشت.
علاوه بر سابقه پزشکی نکات مربوط به سلامت روانی وخصوصیات شخصیتی نیز در تصمیم گیری راجع به درمان ایمپلنت موثر هستند. افرادی که به خاطر افسردگی حاد،، نداشتن انگیزه کافی، مشغله کاری بیش از حد و… امکان انجام مراقبتهای بهداشتی روزانه و مراجعات دورهای منظم را ندارند، کاندید مناسبی برای دریافت ایمپلنت نخواهندد بود.
ایمپلنت یک تیغ دو دم هست. برای بسیاری از افراد بهترین درمان و برای برخی نیز بدترین درمان محسوب میشود.
آیا کسانی که استخوان شدیدا تحلیل رفته دارند هم نمیتوانند ایمپلنت بگذارند؟ بحث پیوند استخوان از ناحیه لگن یا دنده چقدر صحت دارد؟
پاسخ: در مواردیکه استخوان فک در اثر تصادف، تومورها و یا استفاده طولانی مدت از دست دندانهای متحرک نامناسب دچار تحلیلهای بسیار پیشرفته شده باشد، بازسازی استخوان با مواد مصنوعی یا برداشت محدود استخوان از منابع داخل دهانی ممکن نیست و درمانگر ناچار به برداشت استخوان وسیعتر از منابع خارج دهان نظیر دنده یا لگن میشود. این موارد در درصد ناچیزی از بیماران لازم است ومعمولا بهعنوان آخرین راه حل در نظر گرفته میشود.
ایمپلنت دندانی یکی از تازهترین درمانهای دندانپزشکی است که انقلابی در این حوزه ایجاد کرده است و بسیاری از ناممکنها را ممکن ساخته است. این درمان به همان اندازه که تازه و راهگشاست، در پشت سر خود ابهامات و سوالات زیادی را در ذهن ایجاد کرده است. متاسفانه بسیاری از بیماران در عوض مراجعه و سوال از دندانپزشکان،، پاسخ سوالات و ابهامات خود را در میان تجربهها، شنیدهها و تفسیرهای مردم عادی جستجو میکنند. احتمالا به همین دلیل است که شایعات زیادی در پشت سر این درمان شکل گرفته که هر روز بر تعداد آنها افزوده میشود.
بنا داریم در مجموعهای از پرسشها و پاسخها، به بسیاری از سوالات و ابهامات شما درباره این درمان پاسخ دهیم.
ذکر این نکته لازم است که هر یک از سوالات طرح شده در این گفتگو خود میتواند مبنای نگارش چندین مقاله باشد اما سعی شده پاسخ به سوالات تا حد ممکن ساده، کوتاه و کاربردی باشد. به همین دلیل ممکن است شما نتوانید پاسخ کامل خود را در متن این مطلب بیابید و لازم باشد برای دریافت توضیحات بیشتر و کاملتر به مرکز ایمپلنت خودد مراجعه کنید.
سوال ۱: یکی از بزرگ ترین دغدغهها و نگرانی مردم درباره درمان ایمپلنت دندانی، احتمال عفونت آن است. احتمال چنین اتفاقی چقدر است و اصلا ریشه ترس مردم درباره عفونت ایمپلنت از کجاست؟
ترس از عفونت که شاید بتوان آن را نوعی فوبیا (ترس بیش از حد وغیر منطقی) نامید مختص جراحی ایمپلنت نیست. بسیاری از افرادی که تحت انواع جراحیهای دهانی قرار میگیرند این دغدغه را دارند و در اثرهمین وسواس تمام پدیدههای طبیعی بعد از جراحی را نشانهای از عفونت میدانند. در صورتیکه هر تورمی، آبسه و هر ترشحی، چرکک نیست. عفونت از ابتدای تاریخ تهدید مرگباری برای بشر بوده و تنها حدود یک قرن است که به صورت یک مشکل قابل کنترل در آمده است. شاید همین، دلیل نهادینه شدن این ترس در ناخودآگاه افراد باشد.
از طرفی اصطلاح رایج «عفونت کردن ایمپلنت» معمولا اشاره به تمام موارد شکست زود هنگام ایمپلنت (با انواع دلایل واقعی) دارد. بهعنوان مثال اگر ابعاد استخوان در محل کاشت ایمپلنت کافی نباشد جراح میبایست قبل یا حین کاشت ایمپلنت، استخوان از دسترفته را بازسازی نماید؛ به نحوی که ایمپلنت در تمام طول خود در محاصره دیوارههای استخوانی باشد. اگر به هر دلیل این بازسازی انجام نشود ایمپلنت به استخوان جوش نخورده وهرگز اماده روکش گذاشتن نخواهد شد. ممکن است در این حالت ایمپلنت لق شده و نیاز به خارج کردن آن پیدا شود.
ایمپلنتی که به صورت مطلوب با استخوان جوش خورده هم از شکست مصون نیست. روکشهای ایمپلنت باید طوری ساخته شوند که در تمام حرکات فکی نیرویی حساب شده و مناسب تحمل پایه ایمپلنت، به آن وارد کنند. در غیر این صورت ممکن است در حین جویدن فشار بیش از حد از روکش به پایه ایمپلنت واستخوان اطراف آن وارد بیاید. در نتیجه استخوان اطراف ایمپلنت تحلیل رفته و ایمپلنت لق شود. این دو حالت شکست، علتهای کاملا متفاوتی دارند اما معمولا تنها برداشتی که فرد ازاین اتفاقات ناخوشایندد دارد این است که «ایمپلنت من عفونت کرد و دکترم آنرا خارج کرد.»
اما موارد عفونت واقعی ایمپلنت بسیار ناچیز بوده و چالشی در درمانهای ایمپلنت محسوب نمیشوند.
سینوس لیفت یک جراحی بازسازی است. در شرایطی که سینوسها به علت مدت بی دندانی به سمت پایین حرکت می کنند و استخوان را از بین می برند و استخوان دارای طول کافی برای قرارگیری ایمپلنت نمی باشد،
جراحی سینوس لیفت با بالا بردن سینوس به سمت بالا و پر کردن آن فضا با پودر استخوان به تشکیل استخوان در آن ناحیه کمک میکند و بستر را جهت قرار گیری ایمپلنت با طول مناسب فراهم می نماید.
نه خیر، کاشت ایمپلنت به جز موارد اندک یک جراحی سرپایی در مطب دندانپزشکی است.
با توجه به اینکه عصبی وارد ایمپلنت نمی شود در نتیجه حس گرما سرما و درد مانند دندان طبیعی ندارد اما چون ایمپلنت در استخوان قرار می گیرد و استخوان نیز زنده است در نتیجه حس فشار را می تواند احساس کند و همچنین درد را می تواند در لثه اطاف تجربه کند.
بله هر آنچه که داخل دهان قرار گیرد به علت بزاق، مواد غذایی و پلاک موجود در دهان جرم میگیرد. به همین علت ایمپلنت ها نیز مانند دندان طبیعی نیاز به مراجعات دوره ای جهت چک آپ و جرمگیری دارد.
درصد موفقیت ایمپلنت حدود ۹۸% است ولی در شرایطی که ناموفق باشد معمولا امکان جایگزینی مجدد ایمپلنت از دست رفته با یک ایمپلنت دیگر و معمولا همراه با بازسازی استخوان وجود دارد.
برای بررسی دقیقتر استخوانی که برای قرارگیری ایمپلنت در نظر گرفته می شود از CBCT استفاده می شود. (عرض و ارتفاع استخوان را به صورت مقطع نشان میدهد.)
در صورتیکه بیماری لثه فعال وجود نداشته باشد و قبلا جراحی لثه(البته نه جراحی افزایش طول تاج جهت روکش) انجام شده باشد و بیماری از بین رفته و لثه ها ترمیم شده باشند، مانعی جهت درمان ایمپلنت نمی باشد.
البته در این افراد ریسک اینکه ایمپلنت ها دچار پری ایمپلنتایتیس (بیماری لثه ایمپلنت) شوند از بقیه افراد بیشتر است.
و این افراد به پری ایمپلنتایتیس مستعدترند.
قطعا نه خیر.
امکان اتصال دندان طبیعی به ایمپلنت به علت تفاوتهای ساختاری ایندو به هیچ وجه وجود ندارد.
در اوایل ابداع ایمپلنت ها که این موارد انجام میشد متوجه شدند که با این عمل هم ایمپلنت و هم دندان به مخاطره میافتند.
به این ترتیب که به طور مثال اگر یک فضای بی دندانی به اندازه دو دندان داریم، قطعا باید دو ایمپلنت کاشته شود و امکان این وجود ندارد که یک ایمپلنت گذاشته شود و فضای بی دندانی بی ایمپلنت و دندان توسط بریج(اتصال این دو بهم) پر شود.
تا حدود شش ماه بعد بهترین زمان جایگزینی است.
زیرا در صورت طولانی شدن زمان پس از کشیدن دندان، دندانهای اطراف و مقابل به سمت ناحیه بی دندانی حرکت میکنند و نظم دندانها بهم می خورد، در ضمن استخوان ناحیه که بستر ایمپلنت است به دلیل از دست رفتن دندان شروع به تحلیل میکند.
برای هر بیمار در شرایط معمول ( بدون در نظر گرفتن نیاز به قطعات بیشتر در موارد پیچیده تر) پنج قطعه ایمپلنت لازم است.
دو عدد از این قطعه ها در دهان بیمار برای همیشه قرار میگیرند(فیکسچر و اباتمنت).
قطعات دیگر برای فرم دادن لثه و قالبگیری می باشند.
در نتیجه هزینه هر واحد ایمپلنت به تفکیک شامل:
هزینه لابراتوار پروتز و هزینه قطعات مصرفی می باشد.
هزینه قطعات ایمپلنتی در هر سیستم ایمپلنت منحصر به خود آن سیستم و کارخانه سازنده می باشد.
درمان ایمپلنت بهتر است توسط تیم پزشکی شامل متخصص جراحی و متخصص پروتز انجام شود.
زیرا درمان ایمپلنت شامل دو مرحله درمانی کاشت ایمپلنت در استخوان فک و گذاشتن پروتز روی ایمپلنت کاشته شده بعد از گذشت چند ماه است.
در نتیجه مرحله اول کاشت به دلیل وجود ریزه کاریهای متعدد از جمله محل ایمپلنت در استخوان، نحوه قرار گیری ایمپلنت نسبت به دندانهای مجاور و همچنین دندانهای فک مقابل، جهت و زاویه قرارگیری در استخوان که بسیار اهمیت دارد.
محل قرارگیری ایمپلنت نسبت به ارگانهای مهم در هر دو فک از جمله کانال عصبی و سینوسها، که همه این موارد صد در صد در نتیجه نهایی تاثیر دارند باید توسط یک فرد متخصص جراحی انجام شود. مرحله دوم که پروتز نامیده می شود نیز در واقع حاصل نهایی صبر و زحمت چندیدن ماهه تا رسیدن به این مرحله است و آنچه است که در دهانن نمایان میشود و خود فرد و بقیه افراد آن را مشاهده میکنند.
در این مرحله نیز علاوه بر اهمیت در زیبایی و نحوه دیده شدن دندان، قابلیت تمیز کردن آن، نحوه قرارگیری آن به طریقی که کمترین فشار به پایه های ایمپلنتی وارد شود و مواردی که در ماندگاری ایمپلنت تاثیر دارد قابل تامل هستند و بدینن ترتیب بهتر است توسط مرکز ایمپلنت این عمر یعنی متخصص پروتز انجام شود.
پروتز دندان علاوه بر علم به هنر نیز نیاز دارد تا بتواند متناسب با بقیه دندانهای فرد و اجزا صورت حداکثر زیبایی را به فرد بدهد. که این موضوع بویژه در دندانهای قدامی و تا کرسی کوچک اول بیشتر حائز اهمیت است.
دندانهای انسان دارای تعداد ریشه های متفاوتی با یکدیگر هستند.
ایمپلنت در واقع جایگزین ریشه دندان می شود. اما زمان کاشت ایمپلنت
حداکثر برای هر دندان یک عدد ایمپلنت کاشته می شود.
برای یک دندان از دست رفته یک ایمپلنت.
برای دو دندان از دست رفته قطعا دو ایمپلنت.
ولی برای سه دندان از دست رفته با توجه به قطر و طول ایمپلنت های قابل کاشت دو یا سه ایمپلنت مورد نیاز است.
در صورتیکه استخوان موجود ضعیف باشد یا قطر و طول ایمپلنت ها کم باشد به ازای هر دندان :یک ایمپلنت
در صورت مناسب بودن استخوان و قطر و طول ایمپلنت های قابل کاشت، برای سه دندان از دست رفته دو ایمپلنت کاشته می شود.
حداقل تعداد دندان جهت بازسازی کامل فک بالا به صورت پروتز ثابت هشت عدد است.
یعنی در صورتی که فرد فک بالای کاملا بی دندان داشته باشد، معمولا با هشت عدد ایمپلنت می تواند صاحب پروتزی شود که مشابه دندانهای طبیعی فرد در دهان او ثابت می شود و قابل دراوردن توسط بیمار نمی باشد.
حداقل تعداد برای فک پایین شش عدد است ولی معمولا تا هشت عدد نیز مورد نیاز است.
حداقل ایمپلنت لازم جهت پروتز متحرک متکی بر ایمپلنت چهار عدد است.توضیحات بیشتر در قسمت اوردنچر
حداقل ایمپلنت لازم جهت پروتز متحرک متکی بر ایمپلنت فک پایین دو عدد است ولی تعداد معمول ایمپلنت لازم بین دو الی چهار عدد است که تعداد را عواملی مثل میزان استخوان از دست رفته و با دندانی یا بی دندانی فک مقابل تعیین میکند.