دندانپزشکی یک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تامین میکند. همچنین به یاری این علم میتوان بسیاری از بیماریها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود. ایمپلنت دندان، ترمیم، پرکردن دندان و کامپوزیت دندان، روکش دندان، سفید کردن، تشخیص دندان عقل نهفته، کشیدن آن و … از تکنیک های موجود در این حرفه می باشد.
در برخی موارد کشیدن دندان یک مساله ضروری است. اگر استخوان فک سالم باشد، ایمپلنت در همان روز که دندان کشیده شد کاشته میشود. با این حال، اگر فرد دچار تحلیل شدید استخوان فک و یا عفونت زیاد باشد، ممکن است امکان کاشت ایمپلنت در جلسه کشیدن دندان نباشد. در این موارد، اضافه کردن گرافت استخوان به منطقه الزامی است. قبل از کاشت ایمپلنت، گرافت های استخوانی به 4 ماه برای التیام نیز دارند.
ایمپلنت ها پایه هایی از جنس تیتانیوم خالص هستند که درون استخوان فک گذاشته می شود و به عنوان ریشه دندان جهت نگهداری روکش هایی که جایگزین تاج دندان می شوند استفاده می شوند این ریشه های مصنوعی پس از اینکه در استخوان محکم شدند، دندانهای جدید روی این ریشه ها نصب می گردند و این دندانها کاملا” از هر نظر شبیه به دندانهای طبیعی هستند و احساس می گردند .
این روکش ها بطور ثابت توسط چسب های دندانپزشکی به ایمپلنت چسبانیده می شوند. همچنین در مواردی که برای دندانهای مصنوعی فرد گیرکافی در دهان نداشته باشد، می توان از ایمپلنت های باریک یا مینی ایمپلنت ها به عنوان محل گیر مناسبی جهت ثابت نگداشتن دندان مصنوعی استفاده نمود.
بهترین حالت قرار دادن ایمپلنت قرار دادن ایمپلنت بلافاصله پس از کشیدن دندان است.
در صورتی که دندان از دست رفته، عفونی نباشد و مقدار زیادی استخوان در اثر عفونت از دست نرفته باشد، شانس زیادی برای برای جایگزینی همزمان ایمپلنت وجود دارد.
در مورد دندانهایی خلفی که معمولاً چند ریشه هستند و مخصوصاً اولین دندانهای خلفی بزرگ که دو یا سه ریشه است، جایگزین همزمان دندان کشیده و ایمپلنت معمولاً مقدور نیست و بهتر است حدود 6 هفته صبر کرد.
معمولاً پس از کشیدن دندان، مقداری تحلیل استخوان اتفاق می افتد، لذا ایمپلنتولوژیست ها تا حد امکان سعی می کنند بلافاصله پس از کشیدن دندان اگر شرایط فراهم باشد، ایمپلنت را در حفره ی دندان کشیده شده جایگزین کنند.
پس از کشیدن دندان و کاشت ایمپلنت مخصوصاً در 6 ماه اول تحلیل استخوان اتفاق می افتد، البته به میزان کمتر از زمانی که دندان کشیده می شود و ایمپلنت جایگزین نمی گردد.
لذا، ایمپلنتولوژیست، در صورتیکه فوراً پس از کشیدن دندان ایمپلنت را در حفره دندان قرار دهد و استخوان اطراف ایمپلنت استحکام و تراکم کافی را برای قرار دادن پروتز داشته باشد. آنگاه تصمیم به قرار دادن پروتز گرفته می شود. این پروتز روی ایمپلنت بصورت موقت و خارج از فشارهای جویدن قرار داده می شود و پس از 6 ماه پروتز نهائی قرار می گیرد تا پروتز روی ایمپلنت در موقعیت نهائی خود قرار گیرد.
-روز اول جلسه جراحی قسمت ریشه و ساخت پروتز موقت
-در فک پایین پس از ۳ ماه و در فک بالا بعد از ۵ ماه قالبگیری مجدد انجام میشود و پس از حدود ۲ هفته پروتز نهایی ساخته و جایگزین پروتز موقت می شود
-در شرایط بی دندانی کامل ایمپلنت فوری در روز جراحی به اتصالات دست دندان وصل می شود و در همان روز به دست دندان متصل می شود یعنی در این شرایط دیگر نیازی به ساخت پروتز موقت نمی باشد و فقط در ۱ جلسه ریشه ها جراحی شده و اتصالات به پروتز و ایمپلنت وصل میشود و از همان روز اول پروتز شکل میگیرد.
کوتاه شدن زمان درمان و حفظ استخوان و در نتیجه زیبایی بهتر.
ایمپلنت فوری بیشتر برای دندانهای جلویی استفاده میشود که در زیبایی بسیار حائز اهمیت هستند و احتیاج به جایگزینی فوری داریم که فاز بی دندانی نداشته باشیم .
در دندانهای کرسی فقط در صورتی که گروهی باشند این کار را انجام میدهیم در این مورد اگر بی دندانی به صورت تک دندان باشد با وجود ۶۰ نیوتون فشار هم به صلاح نیست این کار انجام شود در نهایت تمام اینها بستگی به شرایط فرد دارد لازم به ذکر است که پروتز ثابت خیلی محکم است و برای استفاده ۱۵ تا ۲۰ سال ساخته می شود و چون ایمپلنت جوش نخورده نمیتوان این فشار را به استخوان آن وارد کرد و حتما نیاز به یک پروتز سبک است تا زمانی که کاملا استخوان جوش بخورد .
از مزایای دیگر این پروتز موقت قابل سایش بودن آن است که باعث میشود فشارهای حاصل از جویدن به خود پروتز وارد شود نه به ریشه دندان زیرا که برای جوش خوردن استخوان باید هیچ حرکتی وجودنداشته باشدبنابراین واردشدن فشاربه ناحیه میتواند منجربه جوش نخوردن ایمپلنت شود.در واقع با از بین رفتن این پروتز موقت هیچ آسیبی به ایمپلنت وارد نمیشود.
دیگر موارد ایمپلنت فوری زمانی است که تعداد زیادی دندان درکنار هم از دست رفته باشد یا به طور مثال یک فک کامل بی دندان وجود داشته باشد در این شرایط تمامی نواحی بی دندانی ایمپلنت شده و در روز جراحی توسط یک پروتز موقت بهم متصل می شود این باعث شده که ایمپلنت ها به هم متصل و در اصطلاح کلاف شوند که خود به خود در ثبات ریشه ها کمک کرده و جلوگیری از تکان خوردن احتمالی می شود با این شرایط می توان امیدوار بود که ریشه ها در جایگاه استخوانی خود ثابت شده اند و احتمال جوش خوردن تا حد بالایی زیاد می شود و پس از گذشت ۳ تا ۵ ماه که لثه شکل نهایی خودش را پیدا کرد میتوان پروتز موقت را با دائمی جایگزین کرد.
ایمپلنت های دندانی معروف، گران هستند و ایمپلنت های مختلفی که امروز ارائه میشوند و شناختی بر روی آنها نیست نمیتوانند قابل اعتماد باشند.
به گزارش مهر، پروفسور اصغر میرعمادی رئیس گروه علمی، آموزشی بینالمللی ایمپلنتولوژی در ایران و رئیس آموزشی، پژوهشی ITI ایران در کنفرانس خبری انجمن ایمپلنتولوژی ایران گفت: گروه علمی آموزشی ITI افتخار دارد که سومین کنگره خاورمیانهای ITI را با همکاری انجمن ایمپلنتولوژی برگزار کند.
وی گفت: این گروه تحقیقاتی در سال 1980 با شرکت 12 نفر از محققان رشتههای مختلف دندانپزشکی در سوئیس تشکیل شد که امروزه با بیش از 15 هزار عضو در بیش از 60 کشور جهان به انجام فعالیتهای علمی بینالمللی با هدف توسعه آموزش و سرمایهگذاری بر روی تحقیق و پژوهش به یکی از بزرگترین انجمنهای علمی ایمپلنتولوژی جهانی تبدیل شده است.
میرعمادی با بیان همکاری این رشته با انجمن ایمپلنتولوژی به پیشرفت و توسعه علم ایمپلنتولوژی اشاره داشت و گفت: ایمپلنت در ایران پیشرفت خوبی داشته است اما باید دقت داشت که ایمپلنت درمان آخر است و ما باید با رعایت بهداشت از انجام ایمپلنت پیشگیری کنیم.
رئیس گروه علمی، آموزشی بینالمللی ایمپلنتولوژی در ایران گفت: آموزش در ایران به اندازه کافی نیست و متأسفانه همه به دنبال درمان آخر میروند اما باید با بهداشت و پیشگیری از پوسیدگی دندان به حفظ آن کمک کنیم و این فرهنگ را در جامعه رواج دهیم.
میرعمادی ادامه داد: ما باید امر پیشگیری در جامعه را رواج دهیم و به پوسیدگی دندان که با درد و ناراحتی همراه است و همچنین بیماری لثه که درد مشخصه ندارد بها دهیم و دندان را زود درمان کنیم تا از ایمپلنت استفاده نکنیم.
عوارض کمبود علم ایمپلنتولوژی
حسین بهنیا رئیس کمیته علمی انجمن ایمپلنتولوژی ایران نیز در ادامه گفت: بر اساس تقسیمبندی گروه تحقیقات بینالمللی ITI ایمپلنت در سه گروه ساده، پیشرفته و خیلی وسیع تقسیمبندی میشود که شناسایی گروه مورد درمان در طرح درمان موثر است چرا که در آسیبزایی کمتر به بیمار میتواند نقش موثری داشته باشد. همچنین پزشک با سنجش سطح خود میتواند در پذیرش یا عدم پذیرش بیمار دقت لازم را داشته باشد.
استاد جراحی دهان، فک و صورت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: یکی از مناطقی که بسیار حساس و مشکلزاست منطقه زیبایی است. منظور از منطقه زیبایی 6 تا 8 دندان جلوی فرد است که وقتی لبخند میزند نمایان میشود.
بهنیا ادامه داد: اگر دندانی از این قسمت از دست رفته باشد جایگزین کردن آن دقت بسیاری میخواهد و اگر استخوان آن منطقه تحلیل رفته باشد که این تحلیل در سال اول بیدندانی بسیار زیاد است جایگزین کردن استخوان به خصوص در افرادی که در هنگام خنده لثههایشان نمایان میشود بسیار مهم است.
رئیس کمیته علمی انجمن ایمپلنتولوژی ایران افزود: 30 درصد افراد دنیا در هنگام خنده لبه لثهشان نمایان میشود که این امر خود اهمیت جایگزین کردن دندان در این منطقه را نمایان میسازد.
بهنیا با بیان این مطلب که عوارض ایمپلنت در ایران و دنیا کم نیست عوارض موجود ناشی از کمبود علم ایمپلنتولوژی است و اگر مسئله و مشکلی در منطقه زیبایی پیش بیاید چون در دید همگان است حساسیت بیشتری خواهد داشت.
وی به افرادی که تبحر و دانش کافی در این زمینه ندارند توصیه کرد: در منطقه زیبایی وارد نشوند.
رئیس کمیته علمی انجمن ایمپلنتولوژی ایران به تنظیم برنامه در انجمن ایمپلنتولوژی اشاره داشت و گفت: متأسفانه این رشته در دانشگاه تدریس نمیشود و ما برنامهریزی درست و حسابی نداریم و باید سیاستی اتخاذ شود تا بلد از نابلد تمیز داده شود.
وی افزود: اگر فردی بهداشت را خوب رعایت کند، بیماری ژنتیکی نداشته باشد، سیگاری نباشد و دیابت و قند غیرقابل کنترل هم نداشته باشد میتوان گفت که ایمپلنت در دهان این فرد عمر بسیار زیاد دارد؛ همچنین باید دقت داشته باشد که ضربه نامعقول به دندان وارد نکند و از آداب بد دندانی بپرهیزد.
بهنیا در تشریح علایم ایمپلنت موفق افزود: اگر طبق علایم کلینیکی ایمپلنت لق نباشد، لثه اطراف به خونریزی دچار نشده باشد، ملتهب نباشد و چرک از لثه خارج نشود و فرد احساس درد نداشته باشد میتوان گفت این ایمپلنت موفق بوده است.
رئیس کمیته علمی انجمن ایمپلنتولوژی ایران افزود: ایمپلنت در فک بالا و پایین معمولاً بعد از 5 سال 98 درصد موفقیت نشان میدهد که هر چقدر سالها افزوده شود از درصد موفقیت تا حدی کاسته میشود چرا که برای عمر ایمپلنت سال مطرح نمیشود و رعایت بهداشت و مسائل جانبی مهم است.
وی قیمت ایمپلنت را در وسایل مصرفی، دستمزد جراحی و دستمزد پروتز عنوان کرد و گفت: قیمتهای ایمپلنت که توسط پیامک یا در بعضی از مطبها تبلیغ میشود و تفاوت چند صد هزار تومانی تا چند میلیونی را به دنبال دارد میتواند به خاطر تفاوت در جنس و کیفیت و قیمت پایه ایمپلنت باشد.
بهنیا گفت: ما همه تلاش خود را به کار میبریم تا به بیمار سرویس مناسب دهیم و از آسیب به بیمار چه به وسیله متخصص و چه غیرمتخصص جلوگیری کنیم.
رئیس کمیته علمی انجمن ایمپلنتولوژی ایران تصریح کرد: مراجعات افراد از خارج کشور برای انجام ایمپلنت نشان میدهد که دستمزد در ایران پایین است و این افزایش قیمت ایمپلنت به واسطه افزایش وسایل و تجهیزات و قیمت دلار است.
بهنیا تصریح کرد: در کشوری مثل سوئد برای بیمار بیدندانی و برای فک پایین او بیمه هزینه 4 تا 6 دندان را میدهد و این دندانها رایگان ایمپلنت میشود که یکی از کارهای انجمن در آینده این است که با وزارت بهداشت لینگ شود تا بتوان قسمتی از هزینه ایمپلنت را تأمین کند.
این امر یکی از مهم ترین عملکردهای ایمپلنت های دندانی می باشد. وقتی ایمپلنت کار گذاشته می شود هر روز نیروهای عملکردی استخوان اطراف، آن را تحریک نموده و موجب محکم تر شدن و قوی تر شدن استخوان می گردد.
اگر یک ایمپلنت به صورت محکم با استخوان اطراف خود تثبیت نشود سرانجام شل خواهد شد و قادر نخواهد بود دندان جایگزین شده را حمایت نماید. شکست در عمل ایمپلنت کمتر از 5 درصد می باشد و به طور متوسط میزان موفقیت ایمپلنت های دندانی 95 درصد گزارش شده است.
به طور روتین از زمان کاشت ایمپلنت تا زمان کارگذاری تاج دندان به طور متوسط 6 هفته تا 6 ما زمان ترمیم بافتی و تشکیل استخوان طول می کشد. جراح دندان پزشک ایمپلنت را طی عمل جراحی ویژه در استخوان فک شما قرار می دهد. این جراحی معمولا در داخل مطب دندان پزشک و با بی حسی موضعی انجام می شود.
بیمارانی که عادت به دندان قروچه دارند ممکن است در معرض خطر فشار بیش از اندازه روی ایمپلنت های دندانی باشند. در اغلب مردم دندان قروچه در طی خواب رخ می دهد و عموما فرد نسبت به این عمل آگاهی ندارد. صاف شدن دندان ها، ترک برداشتن مینا و یا شکسته شدن های جزیی دندان های پر شده علایم کلینیکی متداول دندان قروچه می باشند. دندان قروچه بایستی مورد توجه قرار گیرد و به وسیه قرار دادن ایمپلنت های اضافی، انتخاب مواد پر کننده مناسب و استفاده از یک Bite guard در هنگام شب، می توان دندان های جدید را محافظت نمود.
1) ایمپلنت به استخوان فک آسیب نمیزند
ایمپلنتها از جنس تیتانیوم هستند که در محیط بدن کاملا خنثی است و در شرایط طبیعی نهتنها هیچ واکنش مضری برای بدن انسان ایجاد نمیکند بلکه با تغییرات سطحی ایجاد شده روی آنها، به شدت تمایل دارند جذب استخوان فک شوند. همچنین ایمپلنت مانع ادامه تحلیل استخوان فک میشود. قرار دادن ایمپلنتها مگر در شرایط بسیار نادر باعث هیچ واکنشی در استخوان نمیشود.
2) ایمپلنت درد و ناراحتی ایجاد نمیکند
قرار دادن ایمپلنت در علم دندانپزشکی جراحی محسوب میشود که باید در محیطی استریل انجام شود. در مقایسه با سایر جراحیهای محیط دهان، میزان درد و ناراحتی جراحی ایمپلنت بسیار کمتر است و با رعایت دستورات دندانپزشک اغلب بدون ناراحتی تمام میشود.
3) امکان قرار دادن همزمان ایمپلنت همراه کشیدن دندان وجود دارد
دندانهای غیرقابلنگهداری باید کشیده شوند و معمولا 2 تا 3 ماه صبر میکنند تا در ناحیه بدون دندان استخوانسازی انجام گیرد. با این حال در برخی شرایط و به صلاحدید دندانپزشک در صورتی که ریشه دندان دچار عفونت فعال نباشد، امکان قرار دادن همزمان ایمپلنت همراه کشیدن دندان وجود دارد. مزیت عمده این روش این است که برای خارج کردن دندان و قرار دادن ایمپلنت به یک مرحله بیحسی و جراحی نیاز است و نیازی به تعویق افتادن درمان ایمپلنت نیست.
4) قرار دادن دندان روی ایمپلنت ممکن است کمی وقتگیر باشد
معمولا بعد از قرار دادن پیچ ایمپلنت با توجه به شرایط بین 2 تا 4 ماه (و در برخی شرایط تا 6 ماه) باید صبر کرد تا استخوان اطراف ایمپلنت کاملا شکل بگیرد. با این حال در برخی شرایط امکان دارد که در صورت مناسب بودن استخوان فک - بهخصوص در مورد دندانهای قدامی که در ناحیه زیبایی هستند- همزمان با قرار دادن ایمپلنت بتوان روکش موقت یا دائم را روی آن قرار داد.
5) فقط بعضی از بیماران به جراحی سینوس فک نیاز دارند
افرادی که دندانهای خلفی فک بالا را مدتها پیش کشیدهاند، سینوسهای استخوان فک بالایشان، داخل استخوان گسترش مییابد. از اینرو استخوان کافی به منظور قرار دادن ایمپلنت وجود ندارد پس قبل از قرار دادن ایمپلنت نیاز است که سینوس فک ترمیم و به طرف بالا برده شود. بعد از این جراحی میتوان ایمپلنت را بلافاصله یا 4 ماه بعد قرار داد.
6) بعضی از بیماران نباید ایمپلنت بگذارند
ایمپلنت موارد عدم تجویز محدودی دارد، بیماران مبتلا به دیابت کنترلنشده، بیماران تحت رادیوتراپی بهخصوص در ناحیه فک و صورت و بیمارانی که طولانیمدت تحتدرمان بیسفسفونات بودهاند، نباید ایمپلنت بگذارند. تجویز کردن یا نکردن ایمپلنت به تشخیص دندانپزشک بستگی دارد.
7) به شایعات غلط توجه نکنید
برخی مردم باورهایی دارند که اصلا توجیه علمی ندارند؛ مثلا بعد از قرار دادن ایمپلنت نباید سرما بخورید! بعد از قرار دادن ایمپلنت نباید سرتان را خم کنید! قرار دادن پیچ در فکها باعث عفونت میشود! و... هنگام گذاشتن ایمپلنت کاملا با دندانپزشکتان مشورت کنید تا هرگونه شک و شبهه از بین برود.